زیره سیاه به دلیل رایحه یا اسانسی که دارد دارای خواص ضددرد، نفخ و اسپاسم است و به غیر از اینها، اشتها‌آور و محرک معده هم هست و موجب ترشح بیشتر آنزیم‌ها و هضم بهتر غذا می‌شود….
به علاوه، اسانس زیره یک ضدمیکروب، ادرارآور، ضدالتهاب، ضدسرطان، ضدحساسیت و خلط‌آور است. یکی از خواصی که به زیره نسبت داده می‌شود، افزایش سوخت‌وساز بدن و دخالت در کنترل وزن است ولی علت علمی این مساله که چرا زیره را به عنوان لاغر‌کننده می‌شناسند، هنوز مشخص نیست.
البته زیره ممکن است در برخی افراد باعث افزایش سوخت‌وساز شده و در برخی دیگر این خاصیت را نداشته باشد. از دیگر خواص زیره می‌توان به شیرافزا بودن آن اشاره کرد. برخی، زیره را لابه‌لای برنج دم می‌کنند. کلا تمام گیاهان اسانس‌دار چون ترکیب‌شان در حرارت پایین تبخیر می‌شود در اثر حرارت مقداری از اسانس خود را از دست می‌دهند.
هر کدام از این گیاهان را اگر گرم کنید یا بپزید یا در محیط گرم نگه دارید مقداری از اسانس خود را از دست می‌دهند. این بوی از دست‌رفته در واقع همان ترکیب‌هایی است که دارد تبخیر می‌شود و میزان آن در گیاه کاهش می‌یابد.
اصولا موادی مثل زیره، رازیانه و گشنیز که اسانس دارند، هم در برابر حرارت و هم در نگهداری طولانی‌مدت، مقداری از مواد خود را از دست می‌دهند اما خواص آنها کلا از بین نمی‌رود.
ممکن است بین 5 تا 12 درصد از کل اسانس آنها تبخیر شود و میزان آن ماده مؤثر کاهش یابد ولی خواص عمده‌اش باقی می‌ماند. در برنج، وقتی زیره بوی نافذ خود را دارد، یعنی هنوز خواص زیره باقی‌مانده است اما اگر حرارت به قدری باشد که بوی گیاه بسیار کم شود یعنی قسمت اعظم خواص خود را از دست داده است
