تري گليسيريد و تغذیه

تري گليسيريدها بخش عمده‌اي از چربي رژيم غذايي انسان را تشكيل مي‌دهند. افزايش ميزان تري گليسيريد خون عامل خطري براي بيماري‌هاي قلبي – عروقي محسوب مي‌شود. عواملي كه در افزايش ميزان تري‌گليسيريد سرم دخالت دارند، عبارتند از: برخي از بيماري‌ها مانند ديابت نوع 2، برخي داروها، اختلالات ژنتيكي، اضافه وزن، چاقي، كم‌تحركي، استعمال سيگار، مصرف الكل، مصرف غذاهاي پركربوهيدرات به خصوص مصرف بيش از حد قندهاي ساده (قند، شكر، انواع مربا، شيريني و…).
اقدامات مناسب جهت پيشگيري و كنترل كلسترول بالا و تري‌گليسيريد خون:
1. كاهش تدريجي وزن بدن (در صورت وجود اضافه وزن) همراه با افزايش فعاليت و حركات بدني به خصوص پياده‌روي مرتب روزانه
2. استفاده روزانه از موادغذايي حاوي فيبرهاي محلول و نامحلول مثل انواع سبزي‌ها و ميوه‌ها، دانه‌هاي كامل غلات و حبوبات، نان‌هاي سبوس‌دار (سنگك، جو و…).
3. كاهش مصرف انواع شيريني، شكلات، آب نبات، قندهاي تصفيه شده (قند، شكر و…).
4. كاهش مصرف شير، ماست و پنير پرچرب، روغن‌هاي جامد حاوي اسيدهاي چرب اشباع مثل روغن‌هاي حيواني، نباتي هيدروژنه و استفاده از روغن‌هاي نباتي مايع به خصوص روغن زيتون،‌ كلزا (كانولا)، آفتابگردان، سويا، پنبه دانه و ذرت به جاي روغن نباتي جامد (در صورت استفاده از روغن نباتي جامد در هنگام خريد به برچسب آن توجه كنيد و روغني را انتخاب كنيد كه اسيد چرب ترانس و مجموع اسيدهاي چرب اشباع آن كمتر از 10 درصد باشد).
5. مصرف زرده تخم‌مرغ به 3 عدد در هفته كاهش يابد.
6. از مصرف امعاء و احشاء حيواني مانند كله‌پاچه، دل، جگر، قلوه و… خودداري شود.
7. پوست مرغ و چربي‌هاي قابل رويت گوشت را (قبل از طبخ) جدا نموده و دور بريزيد.
8. حتي‌الامكان از مصرف غذاهاي سرخ كرده پرهيز شود و غذاها را به صورت تنوري، آب پز و يا بخارپز استفاده كنيد.
9. در صورتي كه غذا را سرخ مي‌كنيد،‌ از زياد سرخ كردن غذا خودداري كنيد و فقط آن را با روغن مخصوص سرخ كردني و براي مدت كوتاه تفت دهيد.
10. مصرف مرتب و هفتگي ماهي (به شرط آنكه به صورت سرخ كرده نبوده و به صورت كباب شده، بخارپز يا فرپز تهيه شده باشد).
11. افزايش تحرك و تنظيم برنامه ورزشي مانند: پياده‌‌روي آهسته، پياده‌روي تند، دويدن، شنا، فوتبال و… با توجه به وضعيت فرد حداقل سه بار در هفته (به تدريج شروع شود و به 5/1 ساعت در روز برسد).
12. سويا را در برنامه غذايي خود بگنجانيد، زيرا مصرف پروتيين سويا منجر به كاهش كلسترول تام، LDL كلسترول و تري‌گليسيريد خون مي‌شود و همچنين در افزايش سطح HDL كلسترول (كلسترول خوب خون) كه از عوامل موثر در پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي – عروقي است، موثر مي‌باشد.
13. استفاده از حبوبات، جو، پياز و سير (مصرف روزانه يك حبه سير كوبيده يا پخته شده در هر وعده غذايي يا نصف يك پياز متوسط در روز بسيار مفيد مي‌باشد).
نكته:
هر يك گرم روغن يا چربي حدود 9 كيلوكالري انرژي توليد مي‌كند. بنابراين از نظر ميزان توليد انرژي بين روغن‌هاي گياهي (مانند روغن زيتون، ذرت، آفتابگردان و…) و حيواني (مانند كره، دنبه، خامه و…) هيچ فرقي وجود نداردو مصرف زياد هر دو نوع باعث افزايش انرژي دريافتي، اضافه وزن و چاقي مي‌شود.