چاي كومبوكا؛ نوشيدني شگفت انگيز

كومبوكا نوشيدني طراوت‌بخشي است كه از تخمير چاي شيرين شده با همزيستي باكتري‌هاي اسيد استيك و قارچ بدست مي‌آيد. اين نوشيدني در گذشته در چين، روسيه و آلمان مصرف مي شده است اما در حال حاضر به شكل گسترده در سرتاسر جهان مصرف مي گردد. چاي كومبوكا مي تواند سبب افزايش مقاومت در برابر سرطان، جلوگيري از بيماري‌هاي قلبي و عروقي، بهبود عملكرد‌هاي گوارشي، تحريك سيستم ايمني، تسريع بهبود زخم‌ها و همچنين فوايد فراوان ديگري شود.
اولين گزارش علمي ‌از روسيه در اوايل قرن بيستم و در شروع جنگ جهاني اول با عنوان داروي مرموز خانگي روسي كه «نوشيدني شگفت انگيز» نيز ناميده مي‌شد، به چاپ رسيد. مصرف آن به رفع سردرد، بيماري معده و به خصوص تنظيم فعاليت‌هاي روده اي كه اغلب براساس نوع زندگي در طي جنگ دچار اختلال مي‌شد كمك مي‌كرد. امروزه نيز اين محصول تخميري به عنوان غذايي عملگر نقش مهمي‌ در درمان بيماري‌ها و حفظ سلامت انسان به ويژه در دوران پيري ايفا مي‌كند.

اثرات سلامت‌بخش كومبوكا
در سال‌هاي 1950-1925 ميلادي، چندين مطالعه علمي‌ توسط پزشكان براي تأييد ادعاي مردم مبني بر درمان بيماري به وسيله مصرف اين نوشيدني تخميري صورت پذيرفت كه اثرات مفيدي چون خصوصيات آنتي‌بيوتيكي، تنظيم فعاليت معده- روده‌اي و غدد، كاهش دردهاي رماتيسمي ‌و نقرس، تأثير مثبت بر روي سطح كلسترول، تصلب شرايين، پاكسازي خون از سموم، ديابت، دردهاي عصبي و ساير مشكلات مربوط در دوران پيري تاييد شد. در سال 1960 ميلادي محققان بيان كردند كه كومبوكا اثرات سم‌زدايي و ويژگي‌هاي شفابخشي سرطان را داراست و با مصرف آن در يك دوره طولاني، كارايي سيستم ايمني را افزايش مي‌دهد. فعاليت آنتي‌بيوتيكي كومبوكا در برابر هليوباكتر پيلوري، اشرشيا‌كلاي، استافيلوكوكوس اورئوس، و آگروباكتريوم تومه فاسينس عمدتا در ارتباط با توليد اسيد استيك در طي تخمير گزارش شده است.
با مصرف كومبوكا مي‌توان PH و غلظت اسيد لاكتيك را به حالت تعادل در آورد و از بروز بيماري سرطان ممانعت نمود. كومبوكا بر روي سيستم عصبي نيز اثرات خوبي دارد و سبب ايجاد آرامش مي‌گردد و شادي‌آور است. كومبوكا همچنين به طور مستقيم مي‌تواند براي اهداف دارويي در درمان بيماري‌هاي پوستي استفاده شود. لايه نازك سلولزي در سطح فرآورده تخميري كه عمدتا از استوباكتر اگزيلينوم در طي تخمير چاي بدست مي‌آيد براي درمان پوست مانند سوختگي‌ها و ديگر زخم‌هاي پوستي بكار مي‌رود. اين احتمال وجود دارد كه مزاياي كومبوكا بواسطه محتواي كاتكيني چاي آن باشد، اما فعاليت كاتكين مي‌تواند به دليل محيط شيميايي در نوشيدني تخمير شده اصلاح شود. به طور مثال گزارش شده است كه توكوفرول و آسكوربيك اسيد اثرات هم‌افزايي بالايي بر فعاليت آنتي‌اكسيداني كاتكين‌هاي چاي در سيستم لينولنيك اعمال مي‌كنند و در شرايط آزمايشگاهي اثر هم افزايي در فعاليت ضد ميكروبي اتانول، اسيد استيك، كلريد سديم و روغن‌هاي اساسي به اثبات رسيده است.
همچنين چاي كومبوكا مي‌تواند به طور معني‌داري سطح گلوكز خون را با مكانيزم كاهش جذب گلوكز و يا جذب ازطريق مسير‌هاي ديگر بكاهد. پلي‌فنول‌هاي اين چاي، از فعاليت آلفا آميلازي در بزاق ممانعت كرده و فعاليت آلفا آميلازي روده را به دليل كاهش در ميزان هيدروليز نشاسته به گلوكز و كاهش جذب بواسطه تركيب با غذا مي‌كاهد، از اينرو مصرف اين چاي در دوران پيري و در بيماران ديابتي توصيه مي‌شود.