با قلب خود بازي نکن!

با افزايش سن، احتمال ابتلا به ناراحتي‌هايي مانند فشارخون و ديابت بالا مي‌رود و با توجه به اينکه در جامعه امروز، زنان تمايل چنداني به زود بچه‌دارشدن ندارند، احتمال تقارن اين نوع بيماري‌ها با بارداري افزايش مي‌يابد. تقريبا يک درصد از بارداري‌ها با ناراحتي‌هاي قلبي همراه است…

اهميت اين موضوع در تاثير متقابل و سوئي است که بارداري و ناراحتي‌هاي قلبي بر يکديگر مي‌گذارند به‌طوري که بيماري‌هاي قلبي باعث افزايش شيوع سقط، مرگ داخل رحمي، زايمان زودرس و تاخير رشد داخل رحمي و در موارد شديد بيماري، باعث افزايش ميزان مرگ‌ومير جنيني مي‌شود. در مقابل، بارداري باعث بدترشدن اختلال قلبي زمينه‌اي شده و ميزان مرگ‌ومير مادري را افزايش مي‌دهد.

در دوران بارداري به‌خصوص در 28 هفته نخست، ضربان قلب و پمپاژ خون افزايش پيدا مي‌کند تا به نيازهاي رشدي جنين پاسخ دهد. در بيشتر موارد، اين تغييرها خطري براي مادر به دنبال ندارد اما گاهي مخصوصا اگر مادر، زمينه ابتلا به ناراحتي‌هاي قلبي – عروقي را داشته باشد از آنجا که کار بيشتري به قلب تحميل مي‌شود، مي‌تواند براي سلامت مادر و حتي جنين خطرناك باشد و باعث بروز يا تشديد ناراحتي‌هاي قلبي – عروقي در مادر شود. در اين شرايط، براساس نوع و ميزان شدت بيماري پزشک تصميم مي‌گيرد که به اتمام رساندن بارداري با موفقيت امکان‌پذير است يا خير. ميزان خطر در مادر باردار به طور مستقيم به طبقه‌بندي بيماري قلبي بستگي دارد.

تقسيم بندي بيماري‌هاي قلبي
در دوران بارداري
بيماري‌هاي قلبي در بارداري به صورت زير تقسيم مي‌شوند:

– بيمار با انجام فعاليت‌هاي معمول فيزيکي، علايم و نشانه‌هاي نارسايي قلبي را ندارد.

-بيمار در زمان استراحت يا با انجام فعاليت عادي و روزمره فاقد علامت است اما با تلاش و کوشش بيش از حد علامت‌دار مي‌شود. اين علايم ممکن است به صورت درد قفسه سينه، تنگي نفس، خستگي زياد، تپش قلب و… ظهور کند.
– بيمار فقط در حالت استراحت بدون علامت است و با کوچک‌ترين فعاليت عادي علامت‌دار مي‌شود.

– بيمار حتي در حالت استراحت نيز دچار مشکل و ناراحتي است.

بيماران گروه اول و دوم مي‌توانند با مراقبت‌هاي دقيق باردار شوند اما حاملگي در بيماران گروه 3 به‌طور نسبي ممنوع و در گروه چهار مطلقا ممنوع است و در صورت باردار شدن توصيه به سقط‌درماني مي‌شود مگر اينکه مادر مايل نباشد يا اينکه مشکل قانوني يا شرعي وجود داشته باشد. مراجعه به‌موقع به پزشک و انجام مشاوره قبل از بارداري به وي‍ژه براي زناني که مادرزادي به بيماري قلبي مبتلا بوده‌اند، بسيار مهم است زيرا انجام مشاوره نشان‌دهنده توانايي يا عدم توانايي بارداري است.

در بارداري مراقب قند و چربي خونتان باشيد
طبق تحقيقي که در مجله پزشکي انجمن کانادا منتشر شده افزايش تدريجي قند خون در دوران بارداري يا همان ديابت بارداري، احتمال ابتلا به ناراحتي‌هاي قلبي- عروقي را در دوران بارداري افزايش مي‌دهد.
محققان پس از زير نظر گرفتن 430 هزار زن که قبل از بارداري مبتلا به ديابت نبودند، متوجه شدند زناني که قند خونشان در بارداري افزايش مي‌يابد، حتي اگر مبتلا به ديابت بارداري نباشند و تحت درمان قرار نگيرند در مقايسه با زناني که قند خونشان در حد طبيعي است بيشتر در معرض ابتلا به ناراحتي‌هاي قلبي هستند. از سوي ديگر، گرچه افزايش کلسترول و تري‌گلسيريد در طول بارداري به دلايل هورموني طبيعي است اما در زناني که پيش از بارداري کلسترول خونشان بالاست اين موضوع مي‌تواند باعث بيماري‌هاي قلبي- عروقي شود.

طبيعي يا سزارين؟
در صورتي که بيماري قلبي خانم باردار خفيف باشد، معمولا مانعي براي زايمان طبيعي وجود ندارد. گرچه در زايمان طبيعي تنفس و تلاش فيزيکي قابل‌ملاحظه است اما معمولا مشکلي پيش نمي‌آيد و خطر آن در مقايسه با سزارين کمتر است. مهم اين است که درد در طول روند زايمان کنترل شود و حتما از بي‌حسي نخاعي کمک گرفته شود. اگر بيماري قلبي خانم باردار از نوع جدي باشد باز هم با صلاحديد پزشک زايمان طبيعي امكان‌پذير است زيرا براي اين بيماران انجام عمل‌هايي مانند عمل سزارين خطرناک است .

توصيه مهم
اگر بارداريد و از بيماري قلبي رنج مي‌بريد، از عمل به توصيه‌هاي زير غافل نشويد:
1. بيشتر استراحت کنيد: زنان باردار مبتلا به ناراحتي‌هاي قلبي در مقايسه با ساير زنان باردار سالم به استراحت بيشتري در طول روز نياز دارند. انجام کارهاي منزل يا فعاليت‌هاي بدني خارج از منزل، باعث افزايش فعاليت قلب مي‌شود و فشار کاري دوچنداني را به آن تحميل مي‌کند.

2. تغذيه مناسب داشته باشيد: زنان باردار به‌خصوص گروهي که مبتلا به ناراحتي‌هاي قلبي‌اند، بايد مراقب رژيم غذايي، کم‌خوني و افزايش وزنشان باشند. هر چه وزن بالاتر برود ميزان فعاليت قلب نيز به نسبت افزايش مي‌يابد.

3. به روز باشيد: مانند هر شرايط ديگري، خانمي که به ناراحتي قلبي دچار است، بايد از شرايط خود کاملا آگاه باشد. انجام بسياري درمان‌ها در دوران بارداري مجاز نيست به همين دليل پيشگيري از بسياري موارد لازم است. خانم باردار مبتلا، بايد ويزيت‌هاي مرتبي داشته باشد و به تمام دستورهاي پزشک بدون کم و کاست عمل کند.

منبع: parent