کاهش چربی خون با گیاهان دارویی

سطح بالای چربی یا کلسترول خون می‌تواند باعث عوارضی مانند آترواسکلروز (سفت و شکسته شدن عروق)، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی، افزایش شانس ابتلا به سکته مغزی، کبد چرب و… شود.
گیاه درمانی
رژیم غذایی نامناسب، استفاده از غذاهای چرب و پرکالری، فرهنگ ناصحیح استفاده بیش از حد از غذاهای فوری (فست‌فودها) نظیر پیتزا، سس مایونز، فرهنگ نادرست مصرف زیاد گوشت قرمز در جامعه و زندگی کم‌تحرک ماشینی در کشور ما باعث شده است افراد زیادی به مشکل بالا بودن چربی و کلسترول خون یا چاقی مبتلا باشند.
اولین و بهترین راه برای کاهش یا رفع این مشکل، اصلاح رژیم غذایی است. یکی از مهم‌ترین توصیه‌های غذایی، کاهش مصرف گوشت قرمز و برنج و استفاده بیشتر از سبزیجاتی نظیر کلم، کرفس، هویج، کاهو، اسفناج، کدو و … در رژیم غذایی روزانه است. مرف بیشتر غذاهای دریایی و سایر ترکیبات حاوی روغن امگا 3 نیز توصیه می‌شود.
گیاهان دارویی زیادی نیز وجود دارد که کاهش‌دهنده چربی خون نیز هستند مانند:
* دم‌کرده آویشن که از دیدگاه طب سنتی ایران دفع‌کننده رطوبت و بلغم از بدن است، از پایین آورنده‌های مناسب چربی خون محسوب می‌شود.
* مصرف روزانه یک قاشق چای‌خوری پودر یا نیمکوب شده سیاه‌دانه یا دانه تره هم می‌تواند در کاهش چربی خون نیز تأثیر داشته باشد.
* سیر، سویا، گشنیز، جعفری و شوید از سبزیجات موثر در کاهش چربی و کلسترول است. به عنوان مثال، نوشیدن دم‌کرده شوید و لیمو عمانی یک ساعت پس از غذا می‌تواند در کاهش سطح کلسترول و چربی خون موثر باشد.
* چای پور (Puer) یکی از معروف‌ترین انواع چای چینی است که دارای خواص بسیار قوی کاهنده چربی و کلسترول است.
* دم کرده پوست نارنگی و زنجبیل نیز می‌تواند موثر باشد.
* جومینگ ز (Jueming ze) نیز گیاه بسیار موثری در کاهش چربی، کلسترول و قند خون است.
* نوشیدن دم‌کرده زینان و عناب نیز در این امر موثر است.
* مصرف سماق همراه غذا نیز به دلیل تأثیراتی که روی صفرا دارد، می‌تواند تأثیرات مناسبی در پایین آوردن چربی خون داشته باشد.
برخی گیاهان به مقدار زیادی ساپونین دارند و به همین دلیل خاصیت کف کنندگی در آن‌ها وجود دارد. در جانوران خون گرم از نظر سیستمیک ساپونین جذب نمی‌شود ولی چون کشش سطحی را کم می‌کند (مثل رزین) چربی‌ها و کلسترول به آن باند شده که خود سبب دفع کلسترول از بدن می‌شود. این گیاهان عبارتند از:
* تخم شوید (Anethum Graveolens) : در داروخانه ها دارویی بنام آنتوم موجود است که به صورت قرص است و حاوی شاه تره، کاسنی و شوید می‌باشد. این دارو پایین آورنده چربی خون است. این دارو که بیشترین ماده مۆثر آن شوید است، طبیعت گرم دارد.
* شوید : در کسانی که ترش می‌کنند و سوزش سردل دارند خیلی مۆثر است. همچنین زیاد کننده شیر و لاغر کننده است. پایین آورنده چربی خون نیز هست. (قطره دیل سان)
* کاسنی (Chicore): به نام عربی آن الهندبا است در حدیثی از حضرت محمد آمده است : برگی از کاسنی نیست مگر قطره ای از بهشت بر آن باشد. کاسنی تقویت کننده معده، ضد درد و ضد تب است و در درد چشم، بیماری‌های کبدی، یرقان، قولنج نارسای کلیوی و در بیماری‌های اعصاب از آن استفاده می‌شود. کاسنی طبیعت سرد دارد.
* شاه تره : طبیعت سرد دارد و از گیاهان دیگر در فراورده آنتوم است. این گیاه تصفیه کننده خون، صفرا آور، بر طرف کننده خارش‌های جلدی و اشتها آور است و در درمان یرقان و تصلب شرایین نیز از آن استفاده می‌شود. از عرق آن به عنوان تقویت کننده و اشتها آور استفاده می‌شود.
* آرتیشو – کنگر فرنگی (Cynara Scolymus): پایین آورنده کلسترول خون است (قطره سینا بیل)
* سیر : پایین آورنده فشار خون و چربی خون است و اثرات ضد میکروبی نیز دارد و طبیعت گرم دارد.
عصاره برگ گیاه «مرزه» چربی خون را کاهش می‌دهد
نتایج حاصل از یک طرح تحقیقاتی در لرستان نشان می‌دهد که استفاده از عصاره برگ گیاه «مرزه» باعث کاهش چربی خون می‌شود. رییس دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان گفت: این طرح تحقیقاتی از سوی کارشناسان گیاهان دارویی لرستان در آزمایشگاه مرکز تحقیقات گیاهان دارویی لرستان به مدت یک سال انجام شد.
دکتر «شهرام توفیقی» نام علمی این نوع گیاه دارویی را «ساتورجاخوزستانیکا» ذکر کرد و افزود : در این طرح تحقیقاتی اثرات موثر این گیاه برای نخستین بار روی انسان در کشور به اثبات رسید. وی افزود قبلاً این گیاه به عنوان مکمل غذایی برای انسان از سوی کارشناسان معرفی شده بود. یافته‌های این آزمایش نشان می‌دهد که مصرف این نوع گیاه مانند داروهای شیمیایی میزان چربی خون را در بدن انسان کاهش داده و اثرات بسیار مطلوبی در این زمینه دارد.
وی اضافه کرد: پژوهشگران گیاه را پس از تبدیل به پودر، به شکل کپسول خوراکی درآورده تا برای کنترل چربی خون افراد بیمار از آن استفاده نمایند.
وی یادآور شد: چند سال پیش یک گروه پزشکی نیز یک نوع گیاه مرزه در شمال استان خوزستان کشف کرده که خاصیت‌های مفید دارویی دارد. پیش از این نیز یک گروه علمی در لرستان کشف کردند که عصاره برگ زیتون برای کاهش کلسترول خون بسیار مفید می‌باشد.
نکته قابل توجه این که اگر بیماری در حال استفاده از داروهای شیمیایی نظیر سیمواستاتین یا آترواستاتین برای چربی بالای خون است نباید بدون نظر پزشک این داروها را قطع کند و برای جایگزینی با گیاهان دارویی باید با پزشک معالج خود مشورت کند.
منابع:
[hr]
در تعطیلات نوروز گاهی اتفاق می‌افتد که شرایط طبیعی و تثبیت‌شده بیماران مزمنی مانند دیابتی‌ها دچار تغییرات شود. اما اگر یک برنامه‌ریزی مناسب داشته باشید و نکاتی که توصیه می‌شود را رعایت کنید، می‌توانید تعطیلات خوبی داشته باشید.

1- بیمارانی که انسولین یا قرص مصرف می‌کنند، باید دستگاه سنجش قند را همراه خود به سفر ببرند و چه در مسافرت باشند و چه در تعطیلات خانگی، باید بیشتر از قبل قندخون خود را چک کنند، چون به خاطر بی‌تحرکی یا مختل شدن برنامه غذایی (پرخوری بیشتر یا کمتر غذاخوردن)، امکان نوسان قندخون وجود دارد.

2- اگر مسافرت می‌روید کارت هویت بیماری‌تان (باید در مورد اینکه دیابت دارید، نوع آن چیست، چه درمان‌هایی می‌گیرید و شماره تماسی که در موقع لزوم بتوان با آن تماس گرفت نوشته شده باشد) را همراه خود داشته باشید.

3- استرس‌هایی که طی مسافرت‌ها به وجود می‌آید و گاهی شما را وادار می‌کند فعالیت سنگین داشته باشید، مانند عجله به منظور جا نماندن از قطار یا هواپیما یا نشستن‌های طولانی‌مدت در مسافرت با ماشین، قطار یا هواپیما، می‌تواند باعث شود دچار افت قندخون شوید. پس باید قندخون‌تان را بیش از قبل چک کنید.

4- اگر دیابت دارید و عزم سفر می‌کنید، باید دو نامه از پزشک معالج خود بگیرید. اول نامه‌ای است برای دیابتی‌هایی که قصد سفر به خارج از کشور دارند. این نامه، نامه‌ای برای ماموران امنیتی است مبنی بر اینکه این فرد دیابت دارد و باید سرنگ و قلم مخصوص تزریق انسولین و ویال‌های دارو یا حتی قرص‌های انسولین را حمل کند و همراه خود داشته باشد. ماموران امنیتی بعضی کشورها روی داروهایی‌ که توسط مسافران حمل می‌شود، حساس‌اند و داشتن این نامه الزامی است.

نامه دوم برای پزشک است تا اگر طی مسافرت مشکلی برای بیمار به وجود آمد، این نامه را به پزشک بدهد. نامه حاوی اطلاعاتی است در مورد دیابت فرد، حساسیت‌های دارویی که دارد و نکات مهمی که به پزشک کمک می‌کند. لازم است برای اطمینان از گم نشدن نامه‌ها، چند رونوشت از آن تهیه و اصل آن را نزد خود نگه دارید.

طی مسافرت بهتر است همیشه مقداری مواد کربوهیدراتی (نشاسته‌ای) در کیف دستی خود داشته باشید

5- بیماری که انسولین دریافت می‌کند، باید بیشتر از مقداری که مورد نیازش هست (5/1 تا 2 برابر) انسولین، سرنگ، لانست و نوارهای آزمایش قندخون همراه داشته باشد. در ضمن باید کیف کوچکی حاوی چند عدد قند حبه‌ای، بیسکویت، نبات، یک بطری آب، آبمیوه، چند میان‌وعده کوچک مانند ساندویچ یا میوه برای خود بردارد تا در صورت افت قندخون احتمالی از آنها استفاده کند. داروهای مصرفی دیگر را هم باید بیشتر از مورد نیاز همراه داشته باشد.

6- اگر به سفر می‌روید، مقداری از داروها و انسولین یا قرص خود را در دو جا داشته باشید. بسیار دیده شده در سفر، کیف فرد به سرقت رفته و علاوه بر استرس آن، به خاطر فقدان دارو، دچار افت قندخون شده است.

7- اگر به بیماری حرکت مبتلا هستید (داخل ماشین دچار تهوع و استفراغ می‌شوید) از پزشک خود بخواهید داروهایی برای پیشگیری از تهوع به شما بدهد. اگر دچار استفراغ شوید هم آب بدنتان از دست می‌رود و هم به خاطر تهوع نمی‌توانید چیزی بخورید که این منجر به افت قند می‌شود.

8- طی مسافرت بهتر است همیشه مقداری مواد کربوهیدراتی (نشاسته‌ای) در کیف دستی خود داشته باشید. یادتان باشد همیشه مسافرت طبق برنامه پیش نمی‌رود. هواپیما تاخیر می‌کند، جاده ترافیک می‌شود و… . به خاطر بسپارید با مصرف به موقع میان‌وعده‌های کوچک مشکلی برای شما پیش نمی‌آید و مجبور نمی‌شوید نوشیدنی شیرین بخورید.

9- داخل قطار یا هواپیما لازم نیست درخواست غذای مخصوص دیابتی بدهید. بهتر است غذای معمولی مانند سایر افراد بخورید.

10- بد نیست در مورد سفر به خارج از کشور راجع به نوع غذاهایشان و متناسب بودن با ذائقه ما ایرانی‌ها اطلاعاتی کسب کنید. گاهی نامناسب بودن غذاهای آن کشور، شما را وادار می‌کند از موادی که مضر هستند به مقدار بیش از حد بخورید و دچار نوسان قند خون شوید.

11- مراقبت از پاها در سفر الزامی است. برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها در سفرهای طولانی توقف کنید و کمی پیاده‌روی کنید. اگر با هواپیما سفر می‌کنید، به مچ پا حرکات چرخشی بدهید یا تمرین کششی ساق پا انجام دهید.

12- لازم است کفش مناسبی برای سفر بخرید. کفش چرمی که با آن راحت باشید با پاشنه سه سانتی‌متری بهتر است. کفش را بعد از ظهر خریداری کنید. یادتان نرود پاهایتان را هر روز با آینه بررسی کنید.

بهتر است انسولین‌هایی که استفاده نمی‌کنید در یخچال بگذارید و انسولینی که استفاده می‌کنید را در فضای اتاق قرار دهید و مطمئن باشید تا یک ماه سالم خواهد ماند

13- اگر به ساحل می‌روید، پابرهنه راه نروید. مراقب آفتاب‌سوختگی هم باشید که دچار زخم پوستی نشوید.

14- درباره سفر به کشورهای خارجی با پزشک خود صحبت کنید. اگر با کشور مقصد اختلاف ساعت کمی دارید مشکلی ایجاد نمی‌شود اما در سفر به کشورهایی چون چین و مالزی که روز کوتاه‌تر می‌شود، نیاز شما به قرص و انسولین کم می‌شود و باید این نکته را بدانید. در مقابل، اگر به اروپا سفر می‌کنید روز طولانی‌تر می‌شود و نیاز شما به انسولین یا قرص و حتی مواد غذایی بیشتر می‌شود. به علاوه یاد بگیرید قبل از سفر چند جمله کلیدی را به زبان انگلیسی که زبان بین‌المللی است و می‌تواند موقع اورژانس یاری‌تان کند به خاطر بسپارید؛ جملاتی مانند «من دیابت دارم» یا «لطفا به من قند بدهید».

15- اصول نگهداری انسولین از نکاتی است که باید بدانید. انسولین چه ویال شکل باشد، چه قلم انسولین، تا یک ماه می‌توان آن را در دمای طبیعی اتاق نگه داشت. در مسافرت به مناطق معتدل لازم نیست شیشه انسولین را در فلاسک یخ نگه داشت. فقط باید از قراردادن آن در معرض نور مستقیم آفتاب (پشت شیشه اتومبیل یا کنار پنجره آفتاب‌گیر) خودداری کرد. بهتر است آن را داخل کیف دستی یا فضای اتاق محل اقامت قرار دهید. انسولین را نباید به قسمت بار اتوبوس یا هواپیما بدهید.

16- لازم است انسولین فاسد را تشخیص دهید. در این حالت، نوع شفاف آن که کریستال رگولار است به صورت کدر درمی‌آید و نوع شیری‌رنگ آن که انسولین MPH است به صورت دانه‌دانه به دیواره‌های شیشه‌ای می‌چسبد. اگر هم ویال در معرض نور خورشید باشد، قهوه‌ای رنگ می‌شود که نشان‌دهنده فساد آن است.

بهتر است انسولین‌هایی که استفاده نمی‌کنید در یخچال بگذارید و انسولینی که استفاده می‌کنید را در فضای اتاق قرار دهید و مطمئن باشید تا یک ماه سالم خواهد ماند.

منبع: