باورهای غلط درباره دیابت

اگر شما به دیابت مبتلا هستید یا از میان اطرافیانتان كسی مبتلا به این بیماری است، ممكن است باورهای مختلفی از این بیماری در ذهن خود داشته باشید و گاه آنقدر به درست بودن آنها معتقد هستید كه هیچ‌گاه درباره آنها شك هم نكرده‌اید. تحقیقات دانشمندان نشان داده است كه بسیاری از تفكرات موجود درباره دیابت نادرست است و افراد باید درباره آن تجدیدنظر كنند. شایع‌ترین باورهای غلط درباره بیماری قند عبارتند از:
۱ـ ممكن است از دیگران دیابت بگیرید: خیر، علی‌رغم اینكه دقیقا نمی‌دانیم چرا بعضی‌ها به دیابت مبتلا می‌شوند و بعضی نمی‌شوند ولی درباره مسری نبودن دیابت اتفاق نظر است. این بیماری مثل سرماخوردگی یا آنفلوآنزا سرایت نمی‌كند و همان‌طور كه گفته شد، عوامل ژنتیكی و شیوه زندگی نقش مهمی را در ابتلا ی به این بیماری بازی می‌كنند.
۲ـ افراد دیابتی نباید شیرینی و شكلات مصرف كنند: خیر، اگر این مواد طبق برنامه‌غذایی سالمی مصرف شوند. یا مصرف آن همراه با ورزش باشد، هیچ مشكلی برای فرد دیابتی ایجاد نمی‌كند. در واقع می‌توان گفت مصرف این مواد چه در فرد دیابتی و چه در فرد سالم باید در حد تعادل باشد و افراد سالم هم نباید بی‌رویه از این مواد استفاده كنند.
۳ـ خوردن بیش از اندازه شكر باعث دیابت می‌شود :خیر، دیابت تلفیقی از ژنتیك و شیوه زندگی است. در واقع افزایش وزن سبب افزایش احتمال ابتلا به دیابت می‌شود. بنابراین اگر سابقه دیابت در فامیل دارید، سعی كنید از مواد غذایی سالم استفاده و ورزش كنید تا وزن خود را در حد متعادل نگه دارید.
۴ـ افراد دیابتی باید غذاهای مخصوص افراد دیابتی را بخورند :خیر، یك رژیم غذایی سالم برای فرد دیابتی مثل رژیم غذایی سالم برای یك فرد سالم است؛ یعنی میزان چربی كم (به‌خصوص چربی اشباع و ترانس)، داشتن شكر و نمك در حد متوسط، استفاده از میوه و سبزیجات و غلات با پوست كامل نه كنده شده. شكرها و موادی كه با مارك دیابتی در بازار عرضه می‌شوند، دارای هیچ مزیت ویژه‌ای نیستند. آنها هم قند خون را افزایش می‌دهند و از طرفی گران هستند و همچنین بعضی از انواع آن، دارای اثر مسهل هستند.
۵ـ افراد دیابتی باید مقادیر بسیار كمی غذاهای نشاسته‌دار مثل نان، سیب‌زمینی و ماكارونی مصرف كنند: غذاهای نشاسته‌دار جزئی از رژیم غذایی سالم هستند. آنچه مهم است، میزان مصرف در هر وعده است. نان‌هایی كه از سبوس كامل درست شده‌اند، ماكارونی و برنج و سبزی‌های نشاسته‌دار مثل سیب‌زمینی، ذرت و مواد دیگر را باید در وعده‌های غذایی خود بگنجانید. كلید اصلی میزان وعده‌های غذایی است. برای بیشتر افراد دیابتی، مصرف ۳ یا ۴ وعده غذای حاوی كربوهیدرات كافی است. غذاهای نشاسته‌ای كه حاوی سبوس كامل باشند، هم یك منبع خوب فیبر محسوب می‌شوند كه به سلامت دستگاه گوارش كمك می‌كنند.
۶ـ در افراد دیابتی احتمال سرماخوردگی یا ابتلا به بیماری‌های دیگر بیشتر است: خیر، احتمال این بیماری‌ها در فرد دیابتی افزایش نمی‌یابد ولی به افراد دیابتی توصیه می‌شود واكسن آنفلوآنزا بزنند به این دلیل كه هر عفونتی ممكن است با كنترل قندخون در فرد دیابتی تداخل داشته باشد و فرد را در معرض افزایش قند خون قرار دهد.
۷ـ انسولین باعث تصلب شرایین (سفت شدن دیواره رگ‌ها) می‌شود و فشارخون را افزایش می‌دهد: خیر، با اینكه در مطالعات آزمایشگاهی دیده شده است كه انسولین گاه این اثرات را داشته ولی در بدن موجود زنده این اثر اثبات نشده است.
۸ـ انسولین باعث افزایش وزن می‌شود و چون چاقی برای فرد دیابتی بد است، پس بهتر است انسولین استفاده نشود: متخصصان و دانشمندان با تحقیقات فراوان به این نتیجه رسیده‌اند كه مزیت كنترل قند خون به وسیله انسولین و دیگر اثرات مفید آن بسیار فراتر از خطرات افزایش وزن از آن است.
۹ـ میوه یك غذای سالم است. بنابراین فرد دیابتی می‌تواند هر چقدر می‌خواهد از آن استفاده كند: خیر، با اینكه میوه یك غذای سالم است و فیبر و املاح و ویتامین‌های فراوانی دارد ولی چون میوه‌ها حاوی كربوهیدرات (قند) هستند، بنابراین با اینكه وجود آن در رژیم غذایی لازم است ولی میزان آن باید از سوی متخصصان تغذیه تنظیم شود.
۱۰ـ دیابت نوع دوم خفیف‌تر از نوع اول است: دیابت خفیف وجود ندارد و هر نوع دیابتی باید جدی تلقی شده و كنترل شود. در غیر این صورت منجر به عوارض شدید می‌شود.
۱۱ـ افراد دیابتی در نهایت كور می‌شوند: با اینكه دیابت یكی از علل مهم كوری است ولی تحقیقات نشان داده‌اند كه با كنترل فشار و قندخون، فعال بودن، داشتن وزن ایده‌آل و ترك سیگار می‌توان احتمال صدمه به چشم‌ها را به وسیله دیابت كاهش داد.
۱۲ـ رانندگی برای افراد دیابتی خطر آفرین است: تحقیقات نشان داده است كه اگر فرد دیابتی مسوولیت‌پذیر بوده وكنترل خوبی بر بیماری خود داشته باشد، خطر ایجاد سوانح رانندگی و مشكلات برای وی از افراد دیگر جامعه بیشتر نیست.
۱۳ـ افراد دیابتی نمی‌توانند ورزش كنند: هم‌اكنون چندین نفر از قهرمانان جهان كه توانسته‌اند مدال المپیك را از آن خود كنند، مبتلا به دیابت هستند. بنابراین افراد دیابتی باید مرتبا ورزش كنند زیرا فعالیت مانع بروز عوارض دیابت می‌شود، به خصوص درباره عوارض قلبی این امر صادق است و بهتر است قبل از شروع هر نوع ورزش جدید با پزشك خود مشورت كنند.
۱۴ـ افراد دیابتی قادر به انجام یك‌سری كارها نیستند: اگر چه این باور غلط حتی به سیستم‌های اداری و مكان‌های استخدامی رسوخ كرده است ولی امروزه متخصصان سعی دارند بر این باور غلط، خط بطلان كشیده، محدودیت‌های ایجاد شده برای بیماران دیابتی را كاهش دهند.

روزنامه سلامت