۶ راه تشخیص بیماریهای قلبی

برخی از نام‌ها برای بیماران ترسناک و رعب‌آور است اما بیشتر ترس و نگرانی به دلیل عدم شناخت بیماران از نوع ابزارها و نحوه عملکرد آنهاست.
در حال حاضر میزان مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری‌های قلبی با استفاده از تجهیزات مدرن پزشکی بسیار کاهش یافته است…
پزشکان و دانشمندان نیز برای کاهش استرس و هراس بیماران در طول سالیان دراز تلاش می‌کنند تا اقداماتی را جایگزین کنند که برای بیماران راحت‌تر و مقبول‌تر باشد. برای آگاهی بیشتر و پذیرش آسان‌تر با 6 نوع ابزار کاربردی و مهم در تشخیص بیماری‌های قلبی آشنا می‌شویم:

مطب یک پزشک متخصص قلب و عروق حتما باید به گوشی پزشکی، فشارسنج و الکتروکاردیوگراف (ECG) مجهز باشد. این 3 دستگاه مهم جزو ملزومات کار یک پزشک به‌حساب می‌آیند. الکتروکاردیوگراف برای سنجش بی‌نظمی‌های قلبی به‌كار می‌رود.

1.الکتروکاردیوگراف (ECG)
الکتروکاردیوگرافی یا گرفتن نوار قلبی، نوعی روش سنجش شاخص‌های قلبی در علم پزشکی است در این روش 2 دست و 2 پای بیمار را توسط الکترودهایی به دستگاه متصل می‌كنند. در بعضی از بیماران قلبی تغییراتی در این نوار دیده می‌شود که بسیار راه‌گشاست و بی‌نظمی‌های قلبی را به شکل تغییراتی در امواج نوار قلبی نشان می‌دهد. ECG یکی از مهم‌ترین نیازهای پزشکان در تشخیص بیماری یا سلامت یک شخص است و تاکنون هیچ وسیله‌ای نتوانسته جای این وسیله را بگیرد.

2.اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی همان تست اکوی قلبی نیز نامیده می‌شود. در این تست پزشک ژل مخصوص را روی سینه بیمار می‌ریزد و با استفاده از یک پروپ که روی سینه حرکت می‌دهد، حرکات قلب را روی صفحه مشاهده می‌کند. این روش از روش‌های تشخیص دقیق و در عین حال راحت برای بیماران است.

3.تست ورزش
تست ورزش حتما باید در مراکز مجهز به سی‌سی‌یو یعنی در بیمارستان انجام گیرد زیرا خطر مرگ ناگهانی و سکته مغزی بسیار زیاد است و دستگاه شوک و داروهای احیای قلبی‌ریوی باید آماده باشد. برخی بیماران در حال استراحت نوار قلبی کاملا طبیعی دارند ولی با شروع فعالیت تغییراتی در این نوار دیده می‌شود. در هر زمان که بیمار احساس کند قادر به ادامه ورزش نیست و دچار علایمی از قبیل درد سینه، تنگی‌نفس مفرط، سرگیجه و سردرد شدید شود یا تغییرات غیرعادی در نوار قلبی به وجود آید، آزمایش سریعا قطع می‌شود.

معمولا در تست ورزش با نتایج مثبت و منفی غلط مواجه می‌شویم. در این صورت باید با اسکن رادیوایزوتوپ قلب (تست تالیوم) همگام شود و با تزریق یک ماده رادیوایزوپ تست ادامه یابد. اگر ماده به یک قسمت از قلب وارد نشود نشانه تنگ بودن رگ است. این تست آسان‌تر و دقیق‌تر است و برخی پزشکان تمایل بیشتری به انجام این روش دارند. البته تست تالیوم باید در مراکز هسته‌ای انجام شود. تست ورزش شامل 4 مرحله 3 دقیقه‌ای است و 12 دقیقه به طول می‌انجامد.

مرحله1) دستگاه به شکل یک صفحه لاستیکی متحرک یا به شکل یک دوچرخه است که بیمار روی آن می‌ایستد و برای حفظ تعادل باید روی آن راه برود. در مرحله (1) شیب صفر درجه است.

مرحله 2) بعد از 3 دقیقه اول، سرعت تقریبا 2 برابر و شیب 5 درجه می‌شود و بیمار ناچار است خود را با سرعت وسیله همگام کند پس سریع‌تر راه می‌رود.

مرحله 3) بعد از 3 دقیقه دوم شیب به 30 درجه می‌رسد و سرعت بیشتر می‌شود و شخص به ناچار باید بدود.

مرحله 4) در 3 دقیقه چهارم شیب به 40 درجه می‌رسد و سرعت نیز بسیار بیشتر می‌شود.

4.آنژیوگرافی
بعد از اینکه تنگی رگ توسط تست ورزش تایید شد و در شرح حال بیمار و نوار قلبی او نیز اختلالاتی وجود داشت، اقدام بعد ‌آنژیوگرافی برای تشخیص صحیح ناحیه تنگ شده در رگ است. آنژیوگرافی از طریق سوراخ کردن شریان ران راست و جهش خون از این شریان صورت می‌گیرد. یک سیم راهنما به نام وایرگاید و از طرف دیگر کاتترها که یکی از آنها کاتتر متعلق به کرونر چپ و دیگری متعلق به کرونر راست است، داخل شریان فرستاده می‌شود.

بعد با استفاده از یک سرنگ 10سی‌سی ماده حاجب را به مدخل کرونر وارد كرده و سپس تمام انشعابات کرونر را از تمام زوایای مختلف تصویربرداری می‌کنند. با استفاده از این فیلم جراح متوجه می‌شود چه نقاطی دچار تنگی شده است. اگر عروق کرونر به طور کامل باز باشند، ماده رنگی یا ماده حاجب به خوبی در طول رگ امتداد می‌یابد ولی اگر مناطقی دچار تنگی باشند، ماده حاجب از آن نواحی عبور نمی‌کند و تصویر به خوبی محل تنگی و شدت آن را مشخص می‌کند. در صورت تنگی عروق، جراح تشخیص می‌دهد که آیا نیاز به پیوند رگ وجود دارد یا تنگی به‌گونه‌ای است که بتوان آن را با بالون باز کرد. در صورت باز کردن رگ با بالون یک فنر به نام استنت در ناحیه قرار می‌دهند تا دوباره رگ بسته نشود و خون از طریق فنر به راحتی عبور کند و به قلب برسد. آنژیوگرافی فقط ارزش تشخیصی دارد ولی در صورت وجود تنگی می‌توان در همان زمان آنژیو‌پلاستی نیز انجام داد. مهم ترین ویژگی آنژیوگرافی بررسی دقیق عروق کرونر است.

5.کاتتریسم
آنژیوگرافی جزیی از کاتتریسم است. کاتتریسم در بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی، تنگی دریچه میترال، تنگی دریچه آئورت، نارسایی میترال و نارسایی آئورت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از یک کاتتر به نام دم‌خوک استفاده می‌شود. این کاتتر از طریق شریان وارد می‌شود و با آن فشارها را اندازه می‌گیرند. نظیر فشار دهلیز از طریق ریه، فشار بطن چپ از طریق رفتن به داخل بطن چپ، از طریق آئورت و سپس با وصل کردن به پمپ و تزریق ماده حاجب نارسایی میترال مشخص می‌شود و تزریق دیگر نیز بالاتر انجام می‌شود تا نارسایی آئورت در صورت وجود مشخص شود. امروزه روماتیسم قلبی به علت بهداشت صحیح و سطح آگاهی مردم بسیار کاهش یافته و در نتیجه مصرف کاتتریسم نیز چندان رایج نیست.

6.هولترمانیتورینگ
برخی بیماران با مشکلات تپش قلب به پزشک مراجعه می‌کنند ولی در هر بار معاینه، علایمی از تپش قلبی دیده نمی‌شود. برای تشخیص این مشکل دستگاهی به سینه بیمار نصب می‌شود تا بتوان ضربانات و فشارخون فرد را طی 48 ساعت ذخیره و ثبت کرد. این اطلاعات برای تشخیص ناهنجاری‌های پدید آمده در طول فعالیت روزانه و دیگر شرایط استفاده می‌شود. بعد از 48 ساعت این دستگاه به کامپیوتر متصل می‌شود و علایم بی‌نظمی قلبی را در طول 48 ساعت گذشته نشان می‌دهد.