گلپر و خواص آن

گلپر دارای مس بوده و از نظر ترکیبات شیمیایی به خصوص در دانه های آن، اسانس روغنی فراری وجود دارد که از گرد آن برای معطر ساختن بعضی غذاها استفاده می شود. مهم ترین روغن فرار موجود در گلپر، آنتول(anethole) نام دارد.
گلپر گیاهی است معطر که می‌ توان از تمام بخش های آن در صنعت غذا و دارو استفاده کرد.
گلپر گیاهی گلدار، ‌علفی و چند ساله از تیره چتریان است.
نام علمی این گیاه Heracleum persicum است.
این گیاه بومی ایران بوده و در نواحی نمناک کوهستانی ایران و حاشیه ‌های آن می ‌روید.
همه ی گونه ‌های این گیاه معطر هستند و برخی گونه‌ ها در آشپزی ایرانی به عنوان ادویه و برخی دیگر در صنعت داروسازی کاربرد دارند.
دانه‌ های گلپر بسیار نازک بوده و دارای طعم تند و معطر است.
پودر دانه‌ های این گیاه بیشترین کاربرد را برای مواد غذایی دارد،‌ به عنوان مثال پودر گلپر را می ‌توان روی باقلای پخته،‌ عدس و دیگر حبوبات، سیب ‌زمینی پخته و انواع سوپ ها و خورش ‌ها و همچنین روی انار دانه شده پاشید.

موارد استفاده آن به قرار زیر است:

1- استفاده وسیع از آنتول به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی و دارویی به دلیل بو و طعم دهنده در صنایع قنادی و شیرینی،در محلولهی دهن شوی،در خمیر دندان و یا گرده های مورد استفاده در دندانپزشکی در آشامیدنیهای غیر الکلی و فرآورده های دارویی دیگر.

2-استاده ازآنتول به عنوان معطر کننده در صابون و خمیر دندان

3-به عنوان عامل حساس کننده در بیرنگ کردن فیلمهای عکاسی رنگ

4-به عنوان عامل جذب کننده مواد در مشاهدات میکروسکوپی

5–به عنوان عامل ضد نفخ در مصارف دارویی

6-استفاده از آنتول در سنتز آلدئید

7-تهیه دی هیدرو آنتول به طریقه نیمه سنتزی

8-تهیه پارامتوکسی هیدرو تروپیک آلدئید

با وجود تمام خواص دارویی مثبت آنتول نباید از گرد گلپر به مقادیر زیاد مصرف کرد چون ایجاد طپش قلب میکند.

خواص دارویی این گیاه:

* اسانس گلپر به عنوان آنتی اکسیدان در کاهش خطرات قلبی عروقی و کاهش مقادیر لیپوپروتیئن های سرم نقش دارد.

* مقوی معده و سایر اندام‌ های گوارش است.

* ضد نفخ است.

* ترشحات معده را زیاد کرده و سموم بدن را دفع می ‌کند.

* ضد عفونی ‌کننده و میکروب کش قوی است.

* باعث ازدیاد شیر مادر است.

* خوردن کم آن باعث شادی و نشاط می ‌شود.

* برای هضم غذا موثر است.

* برای کمردردهای ناشی از رطوبت مفید است و می توان آن را همراه با غذا میل کرد.

* قطع کننده ی بلغم و دفع کننده ی باد و نفخ شکم است.

* بهترین دارو برای معالجه ی هیستری است.

* دم کرده ی ریشه ی آن برای رفع ناراحتی‌ های عصبی مفید است.

* برای تقویت حافظه کاربرد دارد.

* ضماد گلپر با موم و روغن جهت تسکین سیاتیک مفید است.

* ضماد گلپر با روغن زیتون برای از بین بردن سیاهى زیر چشم و مالیدن پخته ی آن با سرکه و پوست انار جهت بواسیر نافع است.

* پاشیدن گرد گلپر روى زخم ‌هاى خوره ‏اى و جذام سودمند می ‏باشد.

توجه:

* مصرف زیاد گلپر سبب سقط جنین می ‌شود، از این رو خانم‌ های باردار در خوردن زیاد آن مجاز نیستند.

* با وجود تمام خواص مثبت گلپر نباید از گرد گلپر به مقادیر زیاد استفاده کرد چون ایجاد تپش قلب می کند.

مقدار مجاز مصرف پودر دانه گلپر، 4 گرم در روز است