امروزه قشر وسیعی از جامعه به سبب نوع کار یا مشغله معاش ویا نوع زندگی، ناچارند برای صرف غذا از مصرف کنندگان دائم غذاهای رستورانی باشند. این روش علی رغم تسهیلاتی که برای مشتریان خود فراهم کرده است، معایبی را نیز شامل می شود که از آن میان می‌توان به حجم بالای غذا و همچنین چگالی بالای انرژی در آن اشاره کرد که این عوامل در طولانی مدت می‌توانند منجر به افزایش وزن ناخواسته و متعاقبا بیماری های مزمن شوند. مطالعات جدیدی حاکی از آن است که ارائه اطلاعاتی از میزان کالری موجود در اقلام غذایی در منوی رستوران ها، ممکن است بر مقدار مصرف غذا توسط افراد تاثیرگذار باشد.این تاثیر به ویژه در افرادی که آگاهی کمتری در زمینه دانش تغذیه و سلامتی دارند، بیشتر است.
در گذشته مطالعاتی انجام شده اند که نشان دادند افراد هنگامی که ازمیزان کالری موجود در غذایشان اطلاع می یابند، تمایل دارند غذای کمتری مصرف کنند اما مطالعه ای بر روی میزان تاثیرگذاری روش های مختلف اطلاع رسانی تغذیه ای انجام نشده است. از این رو محققان آمریکایی در مطالعه ای جدید به بررسی تفاوت میان منوهای غذایی با روش های مختلف اطلاع رسانی تغدیه ای شدند. نتایج این مطالعه در سال ۲۰۱۳ در مجله nternational Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity منتشر شده است.
محققان در این مطالعه افرادی که در رستوران دانشگاه اوکلاهاما غذا می خوردند را به سه گروه تقسیم کردند و به هر گروه یک منوی غذایی جداگانه ارائه نمودند . گروه اول از منوی غذایی معمولی استفاده می کرد که هیچ نوع اطلاعاتی در مورد انرژی موجود در غذاها ارائه نمی کرد. گروه دیگر از منوهایی استفاده می کردند که کالری موجود در هر غذا به صورت عددی مقابل آن ثبت شده بود و گروه سوم از منوهایی غذا سفارش می دادند که میزان کالری موجود در غذاها به صورت مفهومی مقابل آن توصیف شده بود به طوریکه مانند چراغ راهنمایی، رنگ سبز برای غذاهایی به کار رفته بود که انرژی موجود در آنها کمتر از ۴۰۰ کیلوکالری بود، رنگ زرد برای نشان دادن غذاهایی با محتوای انرژی ۴۰۱ تا ۸۰۰ کیلوکالری به کار رفته بود و رنگ قرمز نشان دهنده محتوای انرژی بیش از ۸۰۰ کیلوکالری بود.
میانگین کل انرژی دریافتی در افرادی که از روی منوی معمولی غذا سفارش داده بودند،در یک وعده غذایی ۸۱۷ کیلوکالری بود. این میزان در افرادی که از منوی نوع دوم استفاده کرده بودند ۷۶۵ کیلوکالری و در افرادی که از منوهای مفهومی استفاده کرده بودند، ۶۹۶ کیلوکالری بود.
اگرچه تفاوت کل انرژی دریافت شده توسط افراد تنها ۵۲ تا ۱۲۱ کیلوکالری بین منوی استاندارد و دو منوی دیگر بود اما محققان بر این نظرند که در طول زمان این اختلاف می تواند بیشتر شود و بسته به افراد مختلف، محدود کردن دریافت انرژی حتی به میزان ۱۲۱ کالری در روز، در مدت یک ماه می تواند حدودا به ۵/۰ کیلوگرم کاهش وزن منجر شود. این میزان ممکن است بر وزن افرادی که گه گاه در رستوران غذا می خورند تاثیر ناچیزی داشته باشد اما در مورد افرادی که برای دوره های طولانی و با تکرر بیشتر در رستوران ها غذا می خورند تاثیر قابل توجهی دارد.
در میان قشرهای مختلف جامعه، اطلاعات تغذیه ای موجود در منو غذایی، بیشترین تاثیر را در افرادی می گذارد که آگاهی آنها در مورد دانش تغذیه و سلامتی کمتر است و این موضوع از این نظر حائز اهمیت است. چراکه معمولا هدف اصلی درج اطلاعات تغذیه ای بر روی برچسب مواد غذایی بیشتر بالا بردن سطح آگاهی این دسته از افراد جامعه است و افرادی که آگاهی آنها در زمینه تغذیه و سلامت بالاتر است معمولا به این اطلاعات توجه زیادی نمی کنند چرا که از قبل به آن واقفند.
محققان دریافته اند که صرف نظر از آنکه اطلاعات افراد در زمینه تغذیه و سلامتی چقدر است، تاثیرمنوی نوع سوم که در آن از علائم رنگی برای توصیف میزان کالری غذاها استفاده شده است، نسبت به دو نوع دیگر در کاهش دریافت کالری بیشتر است. به طور کلی اطلاعات مفهومی بیشتر از اطلاعات عددی موثر واقع می شود.
نکته عملی: امروزه با وجود گسترش رستوران هایی که اهداف کاری خود را بر مبنای ارائه غذای سالم به شهروندان قرار داده اند جای منوهایی که در مورد انرژی غذاها، اطلاعاتی در اختیار مشتریان قرار دهند خالی است.پیشنهاد می شود افرادی که از مشتریان دائم رستوران هستند اقلام غذایی موجود در منوها را بررسی کنند و آنها را از نظر کالری و ارزش غذایی به سه محدوده سالم، چاق کننده و خطرناک تقسیم نمایند. این راه می تواند به انتخاب غذایی امن تر و سالم تری منجر شود.
منبع:
International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity 2013, ۱۰:۲۱
