رواج چاقی همانند افراد جوان در میان سالمندان نیز شیوع پیدا کرده است. تقریباً ۲۰ درصد از افراد ۶۵ ساله و مسن‌تر از چاقی رنج می‌برند و تحقیقات نشان می دهند در افراد مسن، اضافه وزن موجب تشدید افت عملکردهای جسمانی و همچنین منجر به سستی و اختلال در کیفیت زندگی می گردد، و سالمندانی که چاق هستند بیشتر در معرض خطراتی همچون فشار خون بالا، بیماری قلبی و دیابت قرار می گیرند. از این رو دانشمندان درصدد یافتن راهی مناسب برای درمان مشکل چاقی این افراد هستند.
در همین راستا مطالعه ای برگرفته از ژورنال N Engl J Medبه منظور بررسی اثرات مستقل و همچنین ترکیبی از کاهش وزن و ورزش بروی ۱۰۷ سالمند چاق که دارای سن ۶۵ سال و یا بیشتر بودند صورت گرفت، که این مطالعه بمدت یکسال بصورت کنترل شده بطول انجامید. افراد مورد مطالعه بطور تصادفی در ۴ گروه قرار گرفتند؛ گروه شاهد، گروه مدیریت وزن (رژیم غذایی)، گروه ورزش و گروه مدیریت وزن به همراه ورزش (رژیم غذایی و ورزش) . پیامد اول تغییر در امتیاز تست عملکرد فیزیکی بود و نتایج ثانویه شامل اقدامات دیگری از قبیل سستی، ترکیب بدن، تراکم معدنی استخوان، عوامل فیزیکی خاص و کیفیت زندگی بودند.
در مجموع ۹۳ شرکت کننده (۸۷%) مطالعه را کامل کردند. تجزیه و تحلیل امتیاز تست عملکرد فیزیکی انجام گرفت( که در آن امتیاز بالاتر نشاندهنده وضعیت فیزیکی بهتری بود)، در گروه رژیم غذایی همراه با ورزش این امتیاز افزایش بیشتری نسبت به گروه رژیم غذایی یا گروه ورزش داشت ( به ترتیب افزایش از سطح پایه ۲۱% در مقابل ۱۲% و ۱۵% ) و بطور کلی امتیازات در همه این ۳ گروه افزایش بالاتری نسبت به امتیازات در گروه شاهد داشت ( که در آن امتیاز ۱% افزایش یافت ).
در ادامه مطالعات مشخص شد میزان کاهش وزن بدن در گروه رژیم غذایی ۱۰% و در گروه رژیم غذایی همراه با ورزش ۹% بود اما در گروه ورزش و گروه شاهد کاهش وزنی یافت نشد. حجم عضلانی بدن و تراکم استخوان در نواحی لگن نیز در گروه رژیم غذایی در کنار ورزش با کاهش کمتری نسبت به گروه رژیم غذایی همراه بود. ( به ترتیب کاهش ۳% و ۱% در گروه رژیم غذایی در کنار ورزش و به ترتیب کاهش ۵% و ۳% در گروه رژیم غذایی ) قدرت، تعادل و راه رفتن نیز بطور مداوم در گروه رژیم غذایی همراه با ورزش بهبود یافت و عوارض جانبی تنها شامل صدمات اسکلتی عضلانی ناشی از برخی از ورزش ها بوده است.
نکته عملی: شواهد علمی حاکی از آنند که اگرچه کاهش وزن و ورزش هرکدام به نوبه خود برای سلامتی مفید هستند اما زمانی که سالمندان به هر دوی این اعمال روی آورند؛ نتیجه و پیشرفت بهتری خواهند یافت و ترکیب آنها بهبود بهتری را در عملکرد فیزیکی حاصل می نماید. لذا به سالمندان توصیه می شود به طور همزمان به هر دو مورد رژیم غذایی و فعالیت بدنی خود توجه ویژه داشته باشند.
منبع:
N Engl J Med 2011; 364:1218-1229March 31, 2011
