در طی سالیان متمادی دانشمندان به دنبال شاخصی برای طبقهبندی سوءتغذیه، وزن طبیعی و افزایش وزن بودهاند و شاخصهای متفاوتی را در این زمینه مطرح کردهاند، ولی شاخصی که بیش از همه در سطح بینالمللی مورد قبول قرار گرفته است، شاخص نمایه توده بدنی (BMI) که از تقسیم وزن (براساس کیلوگرم) بر مجذور قد (براساس متر) به دست میآید. برخلاف مقبولیت جهانی این شاخص، شاید این شاخص برای تعیین وزن شما کافی نباشد!
مطالعات اخیر نشان میدهد: افرادی که شاخص توده بدنی آنها در محدوده طبیعی است، هنوز باید نسبت به چاقی خود نگران باشند. چراکه در یک مطالعه روی بیش از ۲۰۰۰ زن و مرد با شاخص طبیعی BMI بیش از ۶۰ درصد دچار چاقی با وزن طبیعی بودند چراکه بافت چربی آنان بیش از حد طبیعی بود.
شاید در گذشته چاقی فقط به دلیل تناسب اندام با اهمیت تلقی میشد، ولی در طی دهههای اخیر چاقی به عنوان یک بیماری که زمینهساز اصلی خیلی از بیماریهای مزمن ازجمله دیابت، افزایش چربیهای خون و افزایش فشار خون میباشد، مورد توجه میباشد.
مطالعات اخیر نشان میدهد که این امکان وجود دارد که BMI شما طبیعی باشد، ولی بافت چربی موجود در بدنتان بیش از حد نرمال باشد که این خود موجب خطر کلسترول بالا، دیابت و افزایش فشار خون میگردد. تجمع بافت چربی نیز در همه جا به یک اهمیت نمیباشد، چراکه تجمع بافت چربی در ناحیه شکم به لحاظ ریسک بیماریهای فوقالذکر به مراتب بیشتر میباشد. این خطر شامل حال گروهی از مردم در سنین خاص، نژاد و جنس نیست و تقریبا در بر گیرنده همه افراد میشود.
زندگی ماشینی و عدم تحرک یکی از دلائل کاهش بافت ماهیچهای و تبدیل آن به بافت چربی است. میزان بافت چربی بیش از۲۰ درصد در مردان و بیش از۳۰ درصد در زنان غیرطبیعی تلقی میشود. یکی از راههای معمول و آسان تشخیص درصد چربی، اندازهگیری دور کمر است که برای مردان باید کمتر از ۱۰۲ سانتیمتر و برای زنان باید کمتر از ۸۸ سانتیمتر باشد. ولی تفاوتهای اسکلتی و تغییرات نژادی باعث شده که این روش نیز موارد خطایی را به همراه داشته باشد. اخیرا استفاده از دستگاههایی که براساس مقاومت الکتریکی بافتهای بدن درصد چربی را تشخیص میدهد متداول شده است که به وسیله آن براحتی درصد چربی موجود در بدن را تشخیص میدهند.
حال چه راهی برای حل مشکل افراد با وزن طبیعی که دچار تجمع چربی هستند وجود دارد؟ اگرچه رژیم غذایی متناسب مهم است، ولی انجام فعالیت بدنی منظم روزانه بهترین راه جایگزینی بافت چربی اضافی به بافت ماهیچهای میباشد. لذا شما باید حداقل پیادهروی به میزان ۳۰ دقیقه در روز را به طور منظم داشته باشید.