چربی بدن – مقایسه بافت عضلانی با بافت چربی

هضم مواد غذایی در دستگاه گوارش به آزادسازی انرژی موجود در غذاها منجر می شود. بخشی از انرژی که با مصرف مواد غذایی دریافت می کنیم به شکل چربی در بدن ذخیره می شود و بخشی دیگر صرف عملکردهای طبیعی بدن می شود. هر چقدر چربی بدن بیشتر باشد وزن نیز بالاتر خواهد بود.

هر پوند چربی بدن (حدود ۴۵۰ گرم) حاوی تقریباً ۳۵۰۰ کیلوکالری انرژی است. برای آن که در طی یک هفته ۴۵۰ گرم از چربی بدن شما کاهش یابد باید میزان انرژی دریافتی روزانه خود را حدود ۵۰۰ کیلوکالری کم کنید یا میزان انرژی که از طریق ورزش می سوزانید را ۵۰۰ کیلوکالری افزایش دهید. بهترین روش آن است که از ترکیب رژیم غذایی و ورزش برای کاهش وزن استفاده کنید.

یک راهکار ساده برای کاهش انرژی دریافتی روزانه مصرف غذاهای سالمی است که حاوی کالری کمتری هستند. به عنوان مثال، یک ساندویچ حاوی مقادیر زیادی سبزیجات در مقایسه با ساندویچ مملو از پنیر حاوی کالری کمتری است.

معمولاً اغلب غذاهای کم کالری حاوی فیبر و یا آب بیشتری بوده و می توانند شما را برای مدت طولانی تری سیر نگه دارند. از غذاهای کم کالری می توان به انواع میوه ها و سبزیجات و لبنیات کم چرب اشاره کرد. غذاهای سرخ شده، کره، لبنیات پرچرب، انواع کیک و شیرینی و نوشابه ها حاوی کالری بالایی هستند.

۲ نوع بافت چربی در بدن وجود دارد۱) بافت چربی قهوه ای و ۲) بافت چربی سفید. بافت چربی قهوه ای از نظر متابولیکی فعال تر است، کالری بیشتری می سوزاند و به کنترل وزن کمک می کند. در اغلب موارد افزایش چربی بدن به علت افزایش بافت چربی سفید است.

مغز، قلب، ریه ها، کبد و کلیه ها حدود ۸۰ درصد انرژی روزانه را مصرف می کنند. اگر انرژی دریافتی از طریق رژیم غذایی زیاد باشد یا میزان فعالیت بدنی کم باشد وزن افزایش می یابد. زیرا بدن انرژی دریافتی اضافی را به شکل چربی ذخیره می کند.

بافت چربی حاوی سلول هایی است که چربی در آن ها ذخیره می شود. چربی موجود در این بافت به منظور استفاده در زمان های مورد نیاز و حمایت از اندام های داخلی بدن ذخیره می شود. از بافت چربی هورمون هایی ترشح می شود که در تنظیم حساسیت به انسولین و تنظیم اشتها نقش دارند.

افرادی که در بدن شان دارای چربی بیشتری هستند نسبت به هورمون لپتین واکنش کمتری نشان می دهند. به این وضعیت “مقاومت به لپتین” گفته می شود.  این هورمون میزان اشتها را کاهش می دهد. مقاومت به لپتین سبب افزایش حس گرسنگی و افزایش دریافت غذا شده و کاهش وزن را با مشکل روبرو می سازد.

وجود چربی اضافی در بدن احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲، فشارخون بالا و بیماری قلبی را افزایش می دهد. کاهش بیش از حد چربی بدن نیز برای سلامتی مضر است. اگر میزان چربی بدن کمتر از حد طبیعی باشد می تواند با سوء تغذیه و اختلال در باروری همراه باشد.

تخمین زده می شود که عضلات بدن به ازای هر کیلوگرم حدود ۱۰ تا ۱۵ کیلوکالری انرژی می سوزانند. حدود ۲۰ درصد انرژی سوزانده شده در بدن مربوط به بافت عضلانی است. در افرادی که ۲۰ درصد وزن بدن از چربی تشکیل شده حدود ۵ درصد انرژی سوزانده شده در بدن مربوط به بافت چربی است.

مقایسه فوق نشان می دهد که بافت عضلانی در مقایسه با بافت چربی از متابولیسم (سوخت و ساز) بیشتری برخوردار است. به عبارت دیگر، عضلات کالری بیشتری می سوزانند.

محققان برای اندازه گیری کالری موجود در مواد غذایی از ابزاری به نام بمب کالریمتر استفاده می کنند. البته باید به این نکته توجه کرد که میزان کالری مواد غذایی که در خارج از بدن اندازه گیری می شود با داخل بدن کمی متفاوت است.

بدن نمی تواند تمام انرژی موجود در مواد غذایی را مورد استفاده قرار دهد. مقداری از انرژی موجود در غذاها از طریق ادرار، هضم ناقص مواد غذایی و کارآیی پایین متابولیسم هدر می رود.

برخی از چربی های موجود در مواد غذایی از سایر چربی ها سالم تر هستند. مصرف زیاد چربی های ترانس و چربی های اشباع می تواند به افزایش کلسترول خون و افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی – عروقی (CVD) منجر شود. این چربی های ناسالم در لبنیات پرچرب، گوشت های پرچرب، فست فودها، روغن جامد و … وجود دارند.

چربی های غیراشباع برای سلامتی مفیدتر هستند. این چربی ها در ماهی، مغزهای خوراکی، روغن های گیاهی مایع و آووکادو یافت می شوند.

هر گرم چربی (هم چربی های سالم و هم چربی های ناسالم) حاوی ۹ کیلوکالری انرژی است. این در حالی است که میزان انرژی هر گرم کربوهیدرات یا پروتئین ۴ کیلوکالری است.

طبق نظر اغلب متخصصین تغذیه چربی ها می توانند حدود ۲۰ تا ۳۵ درصد انرژی مورد نیاز بدن را تامین کنند. پروتئین باید ۲۰-۱۵ درصد و کربوهیدرات مابقی انرژی مورد نیاز بدن را تامین نمایند.