خواب و تغذیه یک رابطه دو طرفه با یکدیگر دارند. داشتن رژیم غذایی مناسب به بهبود کیفیت خواب کمک می کند. از سوی دیگر، طبق تحقیقات جدید که به بررسی عوارض کم خوابی پرداخته اند نداشتن خواب کافی بر تمایلات غذایی افراد تاثیرگذار بوده و مصرف تنقلات را افزایش می دهد.
به طور کلی، یک سوم زندگی انسان در خواب سپری می شود. این کار که هر شب تکرار می شود امکان استراحت سلول های مغزی را فراهم کرده و انرژی مورد نیاز برای شروع روز بعد را فراهم می سازد. برخورداری از خواب مناسب به مغز کمک می کند اطلاعات جدیدی که طی روز فرا گرفته اید را تثبیت کند.
اگر میزان خواب شما کم باشد و یا کیفیت مناسبی نداشته باشد تحریک پذیری تان افزایش پیدا می کند. عوارض کم خوابی سبب می شود به سرعت خشمگین می شوید، تمرکزتان کم می شود و نمی توانید امور مربوط به خود را به خوبی انجام دهید.
کم خوابی مزمن سبب تغییر هورمون های اشتها می شود. به صورتی که میزان هورمون لپتین که کاهنده اشتها است کاهش می یابد، اما میزان هورمون گرلین که افزایش دهنده اشتها بالا می رود. این تغییرات سبب افزایش اشتها، پرخوری و در نتیجه بالا رفتن وزن می شود.
کم خوابی با ابتلا به دیابت، فشارخون بالا و بیماری های قلبی – عروقی در ارتباط است. برخی تحقیقات نشان داده که حتی چند شب کم خوابی پشت سر هم می تواند کنترل قند خون را با مشکل روبرو سازد. در نتیجه احتمال ابتلا به دیابت افزایش می یابد.
کم خوابی سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند و فرد را در معرض ابتلا به بیماری های عفونی قرار می دهد. شواهد نشان داده در افرادی که خواب کمی دارند در مقایسه با افرادی که به میزان کافی می خوابند احتمال ابتلا به سرماخوردگی ۳ برابر بیشتر است.
در افرادی که در شیفت شب کار می کنند نخوابیدن در طی شب می تواند برای سلامتی مضر باشد. عوارض کم خوابی سبب می شود این افراد بیش از سایرین در معرض ابتلا به چاقی و دیابت قرار داشته باشند.
نتایج یک تحقیق نشان داده در کسانی که شیفت شب کار می کنند احتمال ابتلا به بیماری های مزمن بیشتر است و این افراد معمولاً از سلامتی جسمی خود راضی نیستند. این افراد در مقایسه با دیگران بیشتر احتمال دارد که درخواست مرخصی استعلاجی داشته باشند.
تاثیر تغذیه بر خواب:
کیفیت تغذیه و آنچه که می خورید و می آشامید بر روی میزان و کیفیت خواب شما اثر دارد. برخی مواد غذایی اصطلاحاً خواب آور هستند، در حالی که مصرف برخی دیگر خواب را مختل می کند.
غذاهای خواب آور حاوی ماده ای به نام تریپتوفان می باشند. ورود تریپتوفان به مغز فرد را به خوابیدن ترغیب می کند. تریپتوفان در بسیاری از مواد غذایی از جمله شیر یافت می شود.
اگر شب ها قبل از خواب از نوشیدنی های حاوی کافئین مانند قهوه استفاده کنید هوشیاری شما افزایش یافته و برای خوابیدن دچار مشکل می شوید.
عوارض کم خوابی و افزایش اشتها:
میزان و کیفیت خواب می تواند به اندازه رژیم غذایی و فعالیت بدنی بر وضعیت سلامتی بدن موثر باشد. با این حال، با توجه به تغییر سبک زندگی تعداد افرادی که به میزان کافی در طی شب استراحت نمی کنند در حال افزایش است.
دستورالعمل جدید توصیه می کند که افراد ۱۸ تا ۶۴ ساله هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابند. میزان توصیه شده برای کودکان ۶ تا ۱۳ ساله، نوجوانان ۱۴ تا ۱۷ ساله و افرادی که حداقل ۶۵ سال سن دارند به ترتیب ۱۱-۹، ۱۰-۸ و ۸-۷ ساعت در شب است.
شواهدی که در گذشته به دست آمده نشان می دهد که کم خوابی می تواند خطر ابتلا به چاقی را افزایش دهد. به طوری که اگر میزان استراحت شبانه کمتر از ۷ ساعت باشد خطر بروز چاقی، دیابت، فشارخون بالا، بیماری قلبی و سکته مغزی بیشتر می شود.
نتایج یک تحقیق جدید در مورد عوارض کم خوابی نشان می دهد که حتی یک شب کم خوابی می تواند سبب افزایش اشتها شده و تمایل شما را به مصرف تنقلات بالا ببرد. با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می رسد که در این شرایط یک مکانیسم عصبی انتخاب های غذایی را تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج این مطالعه در مجله Journal of Neuroscience منتشر شده است.
در این مطالعه ۳۲ مرد جوان و سالم شرکت کردند. از شرکت کنندگان نمونه خون گرفته شد. این افراد یک شب به میزان کافی خوابیدند. اما شب دیگر بیدار ماندند. بعد از هر ۲ شب با استفاده از MRI عملکرد مغزی این افراد مورد بررسی قرار گرفت.
صبح روز بعد از افراد خواسته شد که بین غذا و اقلام غیرغذایی یکی را انتخاب کنند. نتایج نشان داد بعد از آن شبی که افراد بیدار مانده بودند تمایل آن ها برای مصرف غذا و به خصوص مصرف تنقلات بیشتر بود. نتایج به دست آمده از MRI نیز نشان داد که کم خوابی فعالیت بخش هایی از مغز را که در دریافت غذا نقش دارند، افزایش می دهد.
منبع:
Julia S. Rihm et al. Journal of Neuroscience 2018.
