[v.fatoorechi]

الگوهاي غذايي: الگوهاي غذايي ناسالم از جمله الگوهاي غذايي غربي كه با مصرف بالاي گوشت قرمز، گوشت‌هاي فرآوري شده نظير سوسيس، كالباس، همبرگر، غلات تصفيه شده نظير نان‌هاي تهيه شده با آرد سفيد، شيريني‌جات، انواع دسر و قندهاي ساده، شناخته مي‌شوند، خطر بروز سكته‌هاي مغزي را تا 58 درصد افزايش مي‌دهند. در حالي‌كه الگوهاي غذايي سالم رژيم غذايي مديترانه‌اي كه دريافت بالاي ماهي، ميوه و سبزيجات، غلات كامل و حبوبات را شامل مي‌شوند، نقش محافظتي در پيشگيري از بروز سكته مغزي و بيماري‌هاي عروق مغز دارند و بعضاً تا 22 درصد در كاهش بروز سكته مغزي مؤثر بوده‌اند. به‌طور كلي رژيم‌هاي غذايي كه سديم كمتر و پتاسيم بالاتر دارند (نظير ميوه‌ها و سبزيجات)، به سبب تأثير در كاهش فشار خون، اهميت خاصي در كاهش خطر سكته نيز خواهند داشت.
عوامل خطر: عوامل خطر زمينه ساز بروز سكته مغزي به سه دسته غير قابل تغيير، قابل اصلاح و بالقوه قابل اصلاح، طبقه‌بندي مي‌شوند. سن، جنس، وزن پايين هنگام تولد، نژاد و فاكتورهاي ژنتيكي از جمله عوامل خطر غير قابل تعديل هستند. فشار خون بالا و سخت شدن جدار سرخرگ‌ها از مهم‌ترين عوامل خطر قابل تعديل سكته مغزي هستند. ديابت، غلظت بالاي كلسترول، قرار داشتن در معرض دود سيگار، چاقي و فعاليت بدني كم و همچنين رژيم غذايي ناسالم، از ديگر عوامل خطر قابل تعديل به‌شمار مي‌روند. عوامل بالقوه قابل اصلاح نيز شامل سندرم متابوليك، مصرف الكل و داروهايي نظير كوكائين و آمفتامين‌ها، داروهاي ضد بارداري خوراكي، سردردهاي ميگرني، افزايش غلظت پلاسمايي هموسيستئين، افزايش ليپوپروتئين A، التهاب و عفونت هستند.
ماهي و سكته مغزي:نتايج مطالعات بلندمدت، مصرف بيش از 3 سروينگ ماهي در هفته را صرف نظر از نوع آن، در كاهش 30 درصدي بروز سكته مغزي مؤثر دانسته‌اند. اهميت مصرف ماهي علاوه بر تركيب پروتئين آن، به‌دليل محتواي بالاي اسيدهاي چرب بلند زنجير امگا-3، است. توجه به شيوه پخت و مصرف ماهي نيز اهميت فوق‌العاده‌اي دارد؛ چنانچه ماهي به‌صورت تن و يا آبپز شده مصرف شود، به كاهش خطر بروز كمك مي‌كند در حالي‌كه مصرف ماهي سرخ شده و يا ساندويچ ماهي با افزايش خطر بروز سكته مغزي در ارتباط مي‌باشد.
چربي‌ها و سكته مغزي: نوع چربي‌ها و اسيدهاي چرب مصرفي نيز يكي از عوامل تأثيرگذار در بروز سكته مغزي است. مصرف بالاي اسيدهاي چرب اشباع با افزايش خطر همراه است، در حالي‌كه اسيدهاي چرب غيراشباع، از جمله روغن زيتون و منابع اسيدهاي چرب امگا-3 مانند روغن ماهي، روغن كلزا و گردو نقش محافظتي دارند. اسيد چرب امگا-3 آلفا لينولنيك، به‌دليل كاهش فشار خون، كاهش تجمع پلاكت‌ها و خطر ايجاد لخته خون و بهبود فعاليت گلبول‌هاي قرمز، در كاهش سكته‌هاي مغزي مفيد است.
آجيل و سكته مغزي:ارتباط مستقيم بين آجيل و خطر سكته قلبي هنوز به‌درستي روشن نيست، اما از آنجا كه آجيل منبع غني اسيدهاي چرب غيراشباع، منيزيم، كلسيم، فيبر و ويتامين E به‌شمار مي‌رود، مصرف بالاي آجيل با كاهش فشار خون و كاهش تجمع چربي در بدن همراه بوده و در نتيجه مي‌تواند نقش محافظتي در بروز سكته داشته باشد. نكته قابل توجه آن است كه جهت بهره‌مندي از فوايد آجيل، بايد آن‌را به‌صورت خام و بدون نمك استفاده كرد.
آنتي‌اكسيدان‌ها و سكته مغزي: از آنجا كه امروزه استرس اكسيداتيو، عامل اصلي فرآيند پيري و گسترش بيماري‌هاي مزمن از جمله بيماري‌هاي عروق مغزي شناخته شده است، به‌نظر مي‌رسد رژيم غذايي غني از آنتي‌اكسيدان‌ها اهميت فوق‌العاده‌اي در كاهش بروز سكته مغزي ايسكميك داشته باشد. مصرف بالاي ميوه و سبزيجات به‌عنوان اصلي‌ترين منابع آنتي‌اكسيدان‌هايي نظير تركيبات پلي فنوليك، ويتامين‌هاي A ,E ,C و كاروتنوئيدها با خطر بروز سكته‌هاي مغزي در بزرگسالان و افراد كهنسال ارتباط معكوس دارد. علاوه بر اين، آنتي‌اكسيدان‌ها در بهبود وضعيت بيماراني كه از سكته مغزي رنج مي‌برند نيز مفيد گزارش شده‌اند.
نتيجه‌گيري:مجموع مطالعات، پيروي از الگوهاي سالم غذايي با تاكيد بر مصرف بالاتر سبزيجات، ميوه‌ها، غلات كامل، حبوبات و ماهي (جهت تامين مقادير كافي فيبر، ويتامين‌ها، مواد معدني، اسيدهاي چرب غيراشباع و تركيبات آنتي‌اكسيداني) را در كاهش عوامل خطر زمينه ساز سكته مغزي مؤثر مي‌دانند. بايد توجه داشت در صورت بروز سكته‌هاي مغزي اعم از ايسكميك و هموراژيك، در كنار درمان‌هاي پزشكي، تنظيم برنامه غذايي متناسب با شرايط بيمار جهت مهار گسترش بيماري، تعديل شرايط فعلي و تسريع بازتواني بيمار ضروري است.

[نویسنده]

نوشته‌ها