[z.yari]

کارخانجات تولیدکننده‌ی مواد غذایی از موادی در ترکیبات خود استفاده می‌کنند که کارکردشان حفظ رنگ و طعم مواد غذایی و به تاخیر انداختن کپک‌زدگی محصولاتشان است. این ترکیبات اضافه‌شده همان افزودنی‌های غذایی هستند که شک و شبهه در موردشان زیاد است. باید بدانید که برخی از این افزودنی‌ها طبیعی هستند مانند رنگ خوراکی‌هایی که از میوه‌ها گرفته می‌شوند؛ اما برخی دیگر جزو محصولات تولیدشده در آزمایشگاه‌ها می‌باشند که همان افزودنی‌های غیرطبیعی هستند و به عقیده‌ی برخی از متخصصان این مواد افزودنی غیرطبیعی روی سلامتی ما تأثیر منفی دارند.
یتریت و نیترات‌ها: این ترکیبات به عنوان ماده‌ی نگه‌دارنده برای جلوگیری از انتشار میکروارگانیسم‌ها در مواد غذایی استفاده می‌شوند. این ترکیبات به میزان زیادی در سوسیس و کالباس‌ها و همچنین در ترکیب فرآورده‌های نانی، غلات صبحانه و سبزیجات فراوری شده وجود دارند. در سوسیس و کالباس‌ها و به طور کلی گوشت‌های فرآوری شده این ترکیبات برای حفظ رنگ و طعم آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. گفته می‌شود که نیترات‌ها سرطان‌زا هستند. در واقع زمانی که این ترکیبات تغییراتی را در بدن پشت سر می‌گذارند تبدیل به یک ماده‌ی خطرناک می‌شود. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که تا حد امکان مصرف این مواد غذایی را به حداقل کاهش دهید. چون علاوه بر داشتن این افزودنی‌ها هم شور هستند و هم چرب.
سولفیت‌ها: سولفیت‌ها به طور طبیعی در مواد غذایی وجود دارد و یا اینکه به عنوان افزودنی استفاده می‌شود. در واقع به خاطر نگهداری، به تاخیر انداختن رشد میکروارگانیسم‌ها و همچنین حفظ رنگ مواد غذایی به آن‌ها اضافه می‌شوند. این افزودنی‌ها بیشتر در نوشیدنی‌های الکلی، میوه‌های خشک و غلات صبحانه و غیره وجود دارد. این مواد همچنین در ترکیب برچسب مواد غذایی نیز وجود دارند. سولفیت‌ها یکی از ترکیبات آلرژی‌زا است که مشکلات زیادی در دستگاه تنفس و روده‌ها ایجاد می‌کند. در برخی موارد به دلیل مسمومیت شدید باعث مرگ نیز شده‌اند.
پروپیل گالات: این افزودنی به ویژه برای جلوگیری از ترشیدگی و اکسیداسیون چربی‌ها و روغن‌ها استفاده می‌شود. از پروپیل گالات در ترکیب روغن‌ها، آدامس‌ها و شیرینی‌جات صنعتی و غیره استفاده می‌شود. نتایج اکثر پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افزودنی گالات پروپیل جزو افزودنی‌های سرطان‌زا می‌باشد.
سولفات آلومینیوم: از این ترکیب در محصولاتی مانند دسرهای تهیه‌شده از تخم‌مرغ، سبزیجات فراورده شده و غیره وجود دارد. البته میزان کم این ترکیب در مواد غذایی مجاز است البته به میزان بسیار اندک. جذب میزان زیادی سولفات آلومینیوم باعث افزایش خطر زوال عقل یا بیماری آلزایمر می‌شود.
اسید فسفریک: از این افزودنی به عنوان ماده‌ی نگه‌دارنده و اسید ساز استفاده می‌شود. اسید فسفریک در نوشیدنی‌های گازدار وجود دارد. نتایج بسیاری از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که رابطه‌ای بین مصرف نوشابه‌ها و بروز مشکلات کلیوی مانند سنگ کلیه وجود دارد. محققان همچنین بر این باور هستند که مصرف نوشابه‌ها که حاوی این ترکیبات هستند امکان پوکی استخوان را در خانم‌ها بالا می‌برد.
آسپارتام: آسپارتام یک شیرین‌کننده است که فاقد کالری یا کم کالری است. بیشتر محصولات غذایی یا نوشیدنی‌های رژیمی حاوی این افزودنی هستند. حرف و حدیث در خصوص این افزودنی زیاد است. نتایج بسیاری از پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این افزودنی بی‌خطر است. البته نتیجه‌ی برخی دیگر از پژوهش‌ها که روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده است نشان می‌دهد که این حیوانات بعد از تزریق آسپارتام به سرطان مبتلا شدند.
آسولفام پتاسیم: اسولفام نیز یکی دیگر از شیرین‌کننده‌های مصنوعی است که 200 برابر قند شیرین است. از این شیرین‌کننده نیز در تهیه‌ی محصولات قنادی، آدامس و نوشیدنی‌های گازدار استفاده می‌شود. استفاده از این شیرین‌کننده نیز مانند آسپارتام به رسمیت شناخته شده است. با وجود اینکه ارتباطی بین مصرف این ترکیبات و بروز سرطان در حیوانات آزمایشگاهی دیده شده است اما تاکنون نتایج هیچ پژوهشی حاکی از این نبوده است که ارتباط مستقیمی بین مصرف ترکیبات و سرطان وجود دارد؛ اما توصیه متخصصان تغذیه این است که تا حد امکان از مصرف مواد غذایی حاوی این افزودنی‌ها خودداری شود.
تارترازین: رنگ‌های خوراکی موجود در مواد غذایی فقط به منظور زیبایی استفاده می‌شود. این ترکیبات صرفاً به دلیل خوش‌رنگ کردن و مطلوب تر شدن مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تارترازین در بیشتر شیرینی‌جات صنعتی، غلات صبحانه، سس خردل و آب نبات‌ها وجود دارد. محققان بررسی‌های زیادی روی تأثیر این افزودنی‌ها و بروز کهیر و اگزما انجام داده‌اند و اما به نتایج مثبت نرسیده‌اند. در واقع نتایج پژوهش‌ها ضد و نقیض بوده است. نتایج برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ارتباطی بین محصولات غذایی حاوی این افزودنی‌ها و بیش فعالی بچه‌ها وجود دارد. نتایج برخی از پژوهش‌های دیگر نیز نشان می‌دهد که خود این مواد غذایی باعث تحریک بچه می‌شود. در هر حال نظر اکثر متخصصان این است که این افزودنی‌ها مضر و خطرناک می‌باشند و باید در مصرف آن احتیاط شود.
_____________________________________________________________________________________________
زهرا یاری، کارشناس ارشد تغذیه.

[نویسنده]

نوشته‌ها