مغز یکی از پیچیده ترین بخش های بدن انسان بوده و حدود ۳ درصد وزن بدن را شامل می شود. برخی شواهد نشان می دهند ورزش نه تنها سبب تقویت عضلات می شود بلکه می تواند بر روی عملکرد مغز نیز تاثیر داشته باشد.
ورزش از طرق مختلف می تواند عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار دهد. زمانی که ورزش می کنید به علت افزایش ضربان قلب خون و اکسیژن بیشتری در اختیار سلول های مغزی قرار می گیرد. همچنین فعالیت بدنی سبب تولید هورمون هایی می شود که می توانند به رشد سلول های مغزی کمک کنند.
نقش ورزش در بهبود عملکرد مغز:
۱- افزایش توجه و تمرکز
آیا تا به حال iAPF مغز خود را بررسی کرده اید. احتمالاً پاسخ شما به این سوال منفی است، مگر اینکه پزشک به ابتلای شما به مشکلاتی مانند تشنج یا آلزایمر مشکوک شده باشد.
iAPF بخشی از تست الکتروانسفالوگرام (EEG) یا نوار مغزی است که توانایی شما را در توجه و تمرکز کردن اندازه گیری می کند. به نظر می رسد که بعد از ورزش شدید قدرت توجه و تمرکز شما افزایش می یابد.
۲- افزایش حافظه
ورزش های هوازی مانند پیاده روی، دویدن آهسته و … تاثیر مثبتی بر روی هیپوکامپ دارند. هیپوکامپ بخشی از مغز است که در فرآیند حافظه و یادگیری نقش دارد. فعالیت بدنی از کوچک شدن هیپوکامپ و در نتیجه کاهش حافظه در افراد سالمند پیشگیری می کند.
برخی از مطالعات نشان داده اند اگر فعالیت بدنی که انجام می دهید مورد علاقه شما باشد تاثیر مثبت بیشتری بر روی شما دارد. به همین دلیل سعی کنید فعالیت های مورد علاقه خود را شناسایی کرده و آن ها به طور منظم انجام دهید.
۳- کاهش افسردگی و اضطراب
ورزش هوازی می تواند علائم افسردگی و اضطراب را کاهش دهد. به همین علت در بسیاری از موارد پزشکان از ورزش کردن به عنوان یکی از روش های درمانی برای افراد مبتلا به این مشکلات استفاده می کنند.
ورزش می تواند سرعت از بین رفتن سلول های مغزی را کاهش دهد. ممکن است به چند ماه زمان نیاز باشد تا بتوانید به طور کامل از فواید ورزش کردن بهره ببرید. بنابراین سعی کنید به انجام فعالیت بدنی روزانه و منظم عادت کنید.
۴- افزایش انعطاف پذیری مغز
هنگامی که مطالب جدیدی می آموزید و یا مسائل جدیدی را تجربه می کنید به توانایی مغز برای تغییر کردن نوروپلاستیسیتی گفته می شود. معمولاً در انجام این کار مغز افراد جوان تر در مقایسه با مغز افراد سالمند بهتر عمل می کند.
شواهد نشان می دهد که حتی در افراد هم سن نیز ممکن است نوروپلاستیسیتی متفاوت باشد. محققان معتقدند که هم ورزش هوازی و هم تمرینات با وزنه می توانند انعطاف پذیری یا نوروپلاستیسیتی مغز را بهبود دهند.
۵- پیشگیری از دمانس (زوال عقل)
در افرادی که ورزش نمی کنند احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر انواع دمانس بیشتر است. ورزش کردن می تواند از بروز عواملی که شانس ابتلا به دمانس را افزایش می دهند پیشگیری کند. این عوامل عبارتند از: چاقی، دیابت، فشارخون بالا و افسردگی.
از سوی دیگر، ورزش می تواند مستقیماً از بروز زوال عقل پیشگیری کند. افزایش حجم ماده سفید و خاکستری مغز و کاهش بافت آسیب دیده در مغز همگی نشانه برخورداری از یک مغز سالم هستند.
۶- بهبود جریان خون مغز
ورزش های هوازی جریان خون را در مغز بهبود می دهند. زیرا ورزش سبب تقویت قلب و عروقی خونی می شود. خون بعد از خروج از قلب از طریق عروق خونی بزرگ تر وارد عروق خونی کوچک تر در مغز می شود. شواهد نشان می دهد که تقویت عروق خونی و بهبود جریان خون در مغز مانع ساخت و تجمع پلاک هایی در مغز می شود که در بروز دمانس نقش دارند.
محققان معتقدند که بهبود جریان خون از طریق افزایش تغذیه سلول های مغزی از کاهش حافظه جلوگیری می کند. با این حال، تحقیقات برای درک بهتر تاثیر ورزش بر روی عملکرد مغز همچنان در حال انجام است.
۷- افزایش ارتباط بین سلول های مغز
تحقیقات نشان داده که ورزش می تواند توانایی شما را برای سازمان دهی و تفسیر اطلاعات افزایش می دهد. این تاثیر فقط با یک جلسه ورزش کردن می تواند شروع شود. با گذشت زمان، ورزش ساختار ماده سفید مغز را تغییر داده و به ارتباط سلول های مغزی با یکدیگر کمک می کند.
۸- بهبود خواب
ورزش کردن به بهبود خلق و خو و بهبود چرخه خواب – بیداری کمک می کند. مکانیسم دقیق ارتباط بین ورزش و خواب به خوبی مشخص نشده است. اما شواهد علمی نشان می دهد افرادی که ورزش می کنند از خواب عمیق تری برخوردار هستند. بهبود کیفیت خواب می تواند به بازتوانی مغز و بدن در هنگام استراحت کمک می کند.
چقدر ورزش کنیم؟
به منظور بهبود عملکرد مغز توصیه می شود در اغلب روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط انجام دهید. اما اگر بتوانید این میزان را ۲ برابر کنید فواید بیشتری نصیب مغز شما خواهد شد. برخی از تحقیقات نشان داده اند که بهتر است هر جلسه ورزش بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول بکشد.
